Khảo sát tình hình sử dụng thuốc điều trị bệnh tăng huyết áp và các yếu tố liên quan đến tương tác thuốc tại Trung tâm Y tế huyện Cù Lao Dung, tỉnh Sóc Trăng năm 2023

Abstract

Mục tiêu của nghiên cứu: Đánh giá thực trạng sử dụng thuốc điều trị tăng huyết áp trên bệnh nhân đang điều trị và xác định tỷ lệ các tương tác thuốc và phân tích các yếu tố có nguy cơ gây tương tác thuốc. Phương pháp nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu là các đơn thuốc ngoại trú. Sử dụng phương pháp hồi cứu, cắt ngang mô tả trên 274 mẫu. Kết quả nghiên cứu: Tỷ lệ bệnh nhân nữ là 57,3% cao hơn nam là 42,7%. Nhóm tuổi 60-79 chiếm tỷ lệ cao nhất 63,5%. Thuốc tăng huyết áp phổ biến nhất là nhóm ức chế thụ thể 69,7%, trong đó irbesartan chiếm 38,3%, cao nhất. Nhóm lợi tiểu đứng thứ 2 với 50,4%, chủ yếu dùng hydrochlorothiazid 47,4%. Có 39,4% bệnh nhân dùng phác đồ đơn trị liệu, trong đó ức chế thụ thể chiếm 16,8%, cao nhất. Phác đồ 2 thuốc chiếm 38,3%, trong đó ức chế thụ thể+lợi tiểu chiếm 27,4%, cao nhất. Phối hợp 3 thuốc chiếm 21,9%, trong đó ức chế thụ thể+chẹn beta+lợi tiểu đạt tỷ lệ cao nhất là 16,4%. Phối hợp 4 thuốc chỉ xuất hiện với chẹn kênh calci +ức chế thụ thể+chẹn beta+lợi tiểu với tỷ lệ 0,4% Có các cặp tương tác thuốc phổ biến, nhưng đa số đơn thuốc (72,3%) không có tương tác. Nhiều cặp tương tác thuốc-thuốc khác nhau, trong đó hydrochlorothiazid+aspirin và ramipril+glimepirid đều có tỷ lệ cao nhất là 6,9% và 6,2% lần lượt. Tuy nhiên, đa số đơn thuốc (72,3%) không có tương tác với các thuốc điều trị tăng huyết áp khác. Bác sĩ đa khoa, số lượng thuốc >5, bệnh nhân đái tháo đường, tim mạch, rối loạn lipid máu có nguy cơ tương tác thuốc cao hơn (p<0,05). Kết luận: Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ bệnh nhân nữ chiếm đa số, đặc biệt ở nhóm tuổi 60-79. Các nhóm thuốc phổ biến như ức chế thụ thể và lợi tiểu được sử dụng rộng rãi. Tương tác thuốc là hiện tượng phổ biến, đặc biệt là trong các cặp như hydrochlorothiazid+aspirin và ramipril+glimepirid. Trình độ bác sĩ kê đơn và số lượng thuốc đã được xác định là ảnh hưởng đáng kể đến tương tác thuốc. Bệnh nhân mắc đái tháo đường, bệnh tim thiếu máu cục bộ, và rối loạn lipid máu có nguy cơ cao hơn gặp tương tác thuốc, đề xuất cần chú ý và theo dõi chặt chẽ đối với những nhóm này.