Nghiên cứu tác dụng điều hòa đường huyết từ cao chiết của lá cây Tra làm chiếu (Hibiscus tiliaceus L.)

Abstract

Cây Tra làm chiếu có tên khoa học là Hibiscus tiliaceus L., thuộc họ Cẩm quỳ (Malvaceae). Ở nước ta, cây Tra làm chiếu ngoài được dùng làm hàng thủ công mỹ nghệ còn dùng trong y học cổ truyền để chữa một số bệnh như nhuận tràng, trị sưng viêm...Nghiên cứu nhằm khảo sát hàm lượng polyphenol, flavonoid và đánh giá tác dụng điều hòa đường huyết và bảo vệ thận của các cao chiết nước và ethanol 45% từ lá cây Tra làm chiếu trên các thực nghiệm in vitro (phương pháp DPPH và thử nghiệm hoạt tính ức chế α-glucosidase) và trên mô hình chuột gây tăng đường huyết bằng streptozotocin. Kết quả cho thấy hàm lượng polyphenol và flavonoid tổng của cao chiết nước (27,67 mg đương lượng acid gallic (GA)/g cao chiết và 11,01 mg đương lượng quercetin (QE)/g cao chiết) thấp hơn cao chiết ethanol 45% (31,67 mg GA/g cao chiết và 15,64 mg QE/g cao chiết). Bên cạnh đó, cao chiết ethanol 45% từ lá cây Tra làm chiếu thể hiện hoạt tính chống oxy hóa (IC50 = 2,69 μg/mL) và ức chế α-glucosidase (IC50 = 5,75 μg/mL) tốt hơn cao chiết nước (IC50 =7,71 μg/mL và 21,05 μg/mL, tương ứng). Kết quả khảo sát độc tính cấp đường uống cho thấy cao chiết ethanol 45% từ lá cây Tra làm chiếu an toàn với liều tối đa có thể bơm qua kim cho chuột uống Dmax là 18,06 g/kg thể trọng chuột. Việc cho uống cao chiết ethanol 45% với liều 1,33 g/kg trên chuột gây tăng đường huyết bởi streptozotocin cho thấy tác dụng làm giảm các giá trị đường huyết lúc đói và có tác dụng bảo vệ thận thông qua việc làm giảm hàm lượng MDA và làm tăng hàm lượng GSH trong thận. Tác dụng điều hòa đường huyết và bảo vệ thận trước tổn thương oxy hóa của Tra làm chiếu tương tự thuốc đối chiếu glibenclamid. Nghiên cứu này đã cho thấy cao chiết ethanol 45% từ Tra làm chiếu có thể là một ứng viên tiềm năng có tác dụng hỗ trợ trong quá trình kiểm soát đường huyết của bệnh đái tháo đường.