Nghiên cứu bào chế nhũ tương xịt họng chứa tinh dầu quy mô phòng thí nghiệm

Abstract

Lý do chọn đề tài Viêm đường hô hấp là bệnh dễ mắc và tái diễn nhiều lần trong năm, thường xuất hiện theo mùa. Các triệu chứng của viêm đường hô hấp thường gây khó chịu nên phương pháp điều trị chủ yếu là giảm các triệu chứng. Ngày nay, việc sử dụng các phương pháp điều trị tại chỗ tác động trực tiếp vào họng là phương pháp điều trị hiệu quả do có thể tác động vào nguyên nhân gây viêm tại vùng họng, từ đó giảm đau và giảm viêm tại chỗ. Chế phẩm xịt họng là một trong những loại thuốc có tác dụng tại chỗ dễ dàng sử dụng hiện nay. Đã có các nghiên cứu xây dựng và phát triển xịt họng nhưng đa phần là các chế phẩm có chứa thành phần chính là chất diệt khuẩn như povidon iod, benzalkonium,…. Trên thị trường, các chế phẩm xịt họng chứa thành phần có nguồn gốc từ thiên nhiên có khả năng diệt khuẩn là khá ít. Với mục tiêu nhằm đáp ứng nhu cầu về các chế phẩm chứa thành phần có nguồn gốc từ thiên nhiên trong phòng ngừa và điều trị các bệnh trên đường hô hấp nên tôi đã chọn thực hiện đề tài “Nghiên cứu bào chế nhũ tương xịt họng chứa tinh dầu quy mô phòng thí nghiệm”. Phương pháp nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là chế phẩm nhũ tương xịt họng chứa tinh dầu. Phương pháp nghiên cứu là khảo sát tỷ lệ các thành phần có trong công thức của chế phẩm để xây dựng và hoàn chỉnh công thức bào chế xịt họng chứa tinh dầu hỗ trợ diệt khuẩn trong phòng thí nghiệm. Đồng thời, sơ bộ đánh giá một số chỉ tiêu và độ ổn định của chế phẩm xịt họng bào chế được. Kết quả và kết luận Đề tài đã xây dựng được hai công thức mang đặc điểm nhũ tương xịt họng chứa tinh dầu Gừng nồng độ 6% và công thức chứa tinh dầu Húng chanh 3%. Các công thức tối ưu được đánh giá hoạt tính diệt khuẩn, một số chỉ tiêu và độ ổn định của chế phẩm xịt họng sau một tháng bảo quản. Quá trình khảo sát đã cho thấy 2 công thức đều cho khả năng diệt khuẩn tốt khi so sánh với thuốc đối chiếu. Từ 18 công thức thực nghiệm với các thành phần là tỷ lệ tinh dầu Gừng/Húng chanh (%), cremophor RH40:ethanol (%), poloxamer 407 (%) và các chỉ tiêu về mức độ tách lớp của nhũ tương và đường kính chùm phun đã chọn ra hai công thức tối ưu với các mức độ mong muốn khác nhau. Thành phần công thức nhũ tương xịt họng chứa tinh dầu Gừng gồm 6% tinh dầu Gừng; 10% cremophor RH40:ethanol (1:2); 3% poloxamer 407 và nước cất. Thành phần công thức nhũ tương xịt họng chứa tinh dầu Húng chanh gồm 3% tinh dầu Húng chanh; 10% cremophor RH40:ethanol (1:2); 5% poloxamer 407 và nước cất. Chế phẩm bào chế là vi nhũ tương trong mờ, có mùi thơm; pH 5,00 - 6,50; hình dạng phun tròn hoặc gần tròn; đường kính trung bình nằm trong khoảng 7,00 - 9,00 cm; các vết chính của mẫu chế phẩm xịt họng chứa tinh dầu Gừng/Húng chanh trên sắc ký đồ có màu sắc và Rf tương đương với các vết chính của mẫu tinh dầu Gừng/Húng chanh chuẩn; kết quả tỷ lệ diệt vi khuẩn Streptococcus pyogenes và Streptococcus pneumoniae của mẫu chế phẩm chứa tinh dầu Gừng/Húng chanh so với mẫu đối chứng là như nhau (99,99%). Từ kết quả ổn định cho thấy, công thức duy trì cảm quan, độ ổn định của các hoạt chất trong khoảng một tháng. Kết luận: Nghiên cứu này đã đạt được các mục tiêu đề ra, khẳng định tính kháng khuẩn của nhũ tương xịt họng chiết xuất từ tinh dầu Gừng/Húng chanh, làm cơ sở để xây dựng tiêu chuẩn cho sản phẩm.