Khảo sát thành phần hóa thực vật và hoạt tính sinh học của bột lá mãng cầu xiêm (Annona muricata L.)

Abstract

Mãng cầu xiêm (Annona muricata L.) là một loại cây ăn trái thuộc họ Na. Mãng cầu xiêm là loại trái cây có hàm lượng dinh dưỡng cao, chất khoáng, chất xơ và các chất chống oxy hóa khác; là nhóm thực phẩm tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng, đặc biệt khả năng hỗ trợ cải thiện một số bệnh như ung thư hay các bệnh về tim mạch. Hiện nay, Việt Nam chưa có nghiên cứu nào đi sâu về hoạt tính sinh học của lá mãng cầu xiêm đối với sức khỏe con người. Vì vậy, đề tài “Khảo sát thành phần hóa thực vật và hoạt tính sinh học của bột lá mãng cầu xiêm (Annona muricata L.)” được thực hiện nhằm tìm kiếm thêm nguồn dược liệu mới có lợi cho sức khỏe con người. Dược liệu mãng cầu xiêm (Annona muricata L.) sử dụng trong nghiên cứu được thu hái tại Hậu Giang. Bộ phận dùng để nghiên cứu là lá cây mãng cầu xiêm đã được rửa sạch, sấy thăng hoa và xay nhỏ. Được chiết bằng phương pháp chiết với dung môi nước cất có hỗ trợ khuấy từ. Bột lá mãng cầu xiêm được chiết với 2 tỉ lệ nguyên liệu/dung môi khác nhau cho ra 2 cao chiết khác nhau (MCX1/20 và MCX1/75). Tiến hành xác định độ ẩm khảo sát thành phần hóa thực vật và hoạt tính sinh học với 2 cao thành phẩm. Xác định thành phần hóa thực vật cho thấy hai mẫu cao chiết có các nhóm hợp chất như: Polyphenol, flavonoid, tanin, glycosid tim, saponin, coumarin, các chất khử và polyuronid. Hàm lượng polyphenol, flavonoid và saponin đều thu được cao nhất ở mẫu cao MCX1/20 lần lượt là 98,45 ± 0,87 mg GAE/g cao, 568,25 ± 44,52 mg QE/g cao, 13,67 ± 0,06 mg OAE/g cao. Các mẫu cao chiết đều thể hiện hoạt tính kháng oxy hóa tương đối tốt ở phương pháp DPPH và phương pháp khử ion sắt (FRAP), ở phương pháp DPPH hoạt tính cao nhất ở mẫu cao MCX1/20 với giá trị IC50 là 21,39 ± 0,20a μg/mL. Đối với phương pháp khử ion sắt (FRAP) cao chiết MCX1/20 (IC50 = 6,42 ± 0,47a µg/mL) có hoạt tính kháng oxy hóa mạnh hơn so với cao chiết MCX1/75 (IC50 = 9,57 ± 0,04c µg/mL). Ngoài ra, mẫu cao chiết MCX1/20 (IC50 = 5,87 ± 0,68a µg/mL) cho hoạt tính ức chế -glucosidase mạnh hơn MCX1/75 (IC50 = 8,30 ± 1,01b µg/mL). Nghiên cứu đã cho thấy tất cả các mẫu cao chiết đều có chứa hàm lượng polyphenol và flavonoid đáng kể. Bên cạnh đó các mẫu cao chiết còn thể hiện khả năng kháng oxy hóa cũng như ức chế -glucosidase tương đối tốt. Từ kết quả thực nghiệm cho thấy mãng cầu xiêm là nguồn dược liệu đầy tiềm năng cho việc phòng ngừa và điều trị bệnh.