Nghiên cứu thành phần hóa học của Sâm tanh tách (Ruellia tuberosa L.) thu hái tại Bến Tre

Abstract

TÍNH CẤP THIẾT Sâm Tanh tách (hay cây nổ) mọc hoang nhiều ở nước ta. Cái tên tanh tách do khi quả già bung hạt kêu tanh tách. Cây không chỉ để làm cảnh mà còn là vị thuốc điều trị trong Đông y. Sâm tanh tách có tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc, kháng viêm, kháng khuẩn, điều trị những bệnh về đường tiết niệu như sỏi bàng quang, sỏi thận, viêm nhiễm niệu đạo và nhiều công dụng khác. Tuy nhiên, ở Việt Nam các đề tài nghiên cứu về Sâm tanh tách vẫn còn hạn chế. Vì vậy, đề tài “Nghiên cứu thành phần hóa học của cây Sâm tanh tách (Ruellia tuberosa L.) thu hái tại Bến Tre” được tiến hành nghiên cứu. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Khảo sát hình thái thực vật Sâm tanh tách. - Khảo sát thực vật học: Soi bột và vi phẫu trên thân lá Sâm tanh tách. - Phân tích sơ bộ thành phần hóa học cây Sâm tanh tách. - Phân lập hợp chất bằng phương pháp sắc ký cột cổ điển. - Xác định cấu trúc hợp chất bằng phổ NMR. KẾT QUẢ VÀ BÀN LUẬN - Khảo sát hình thái thực vật: So sánh với tài liệu tham khảo. - Khảo sát thực vật học: Các đặc điểm hình thái thực vật, vi phẫu và soi bột rễ, thân, lá dược liệu. - Phân tích sơ bộ thành phần hóa học, xác định được các hợp chất có trong Sâm tanh tách gồm triterpenoid, glycosid tim và các chất khử chiếm tỉ lệ cao ngoài ra còn có carotenoid và proanthocyanidin chiếm tỉ lệ thấp. - Chiết xuất, phân lập và so sánh phổ NMR: Từ 4 kg toàn cây dưới mặt đất Sâm tanh tách phân lập được 2,3 mg RT1 và 3,7mg RT2 chưa xác định được cấu trúc. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Qua nghiên cứu thực tế, nhận thấy dược liệu Sâm tanh tách có thành phần hóa thực vật phong phú. Nếu đề tài được tiếp tục, xin đề nghị hướng đi tiếp theo của đề tài: - Tiến hành phân lập thêm các hợp chất có trong phân đoạn chloroform và ethyl acetat. - Khảo sát hoạt tính sinh học phân đoạn n – hexan.