Bất cập và giải pháp về quyền bào chữa của người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi theo Pháp luật Việt Nam hiện hành

Abstract

Quyền bào chữa là một trong những nội dung cụ thể hóa quyền con người, theo đó, tại Khoản 4 Điều 31 Hiến pháp năm 2013 quy định “Người bị bắt, tạm giữ, tạm giam, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa”. Từ đó, quyền bào chữa của người bị buộc tội đã được cụ thể hóa qua Bộ luật Tố tụng Hình sự hiện hành, góp phần quan trọng vào việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị buộc tội, cũng như đảm bảo cho thủ tục tiến hành tố tụng được chính xác, khách quan và chặt chẽ. Tuy nhiên, thực tiễn trong những năm vừa qua cho thấy việc áp dụng quy định về thủ tục tố tụng hình sự đặc biệt nêu trên và quyền bào chữa khi tiến hành hoạt động điều tra, truy tố và xét xử đối với vụ án là người bị buộc tội dưới 18 tuổi nói riêng, vẫn còn tồn tại những hạn chế, bất cập do nhiều nguyên nhân khác nhau. Những quy định về quyền bào chữa của người bị buộc tội dưới 18 tuổi nhìn chung là có nhiều sửa đổi, bổ sung so với Bộ luật Tố tụng Hình sự trước đó, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế, có những quy định chưa thống nhất, thiếu tính chặt chẽ. Thực tiễn cho thấy, quyền bào chữa của người bị buộc tội dưới 18 tuổi vẫn chưa được đảm bảo, từ đó cho thấy, có nhiều vấn đề về pháp lý và thực tiễn về quyền bào chữa của người bị buộc tội dưới 18 tuổi trong các giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử cần phải được quy định nhằm đảm bảo tính hoàn thiện hơn. Vì vậy, cần có những điều chỉnh, sửa đổi quy định cho phù hợp, chặt chẽ và quy định một cách cụ thể hơn nữa trong Bộ luật Tố tụng Hình sự hiện hành của nước ta hiện nay, nhằm đảm bảo cho người bị buộc tội dưới 18 tuổi được thực hiện quyền bào chữa khi tham gia tố tụng. Thông qua bài viết dưới đây, đề cập đến một số hạn chế của quy định về quyền bào chữa của người bị buộc tội dưới 18 tuổi, từ đó đề xuất giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện pháp lý về vấn đề trên.